दोलखाका थामी युवाकाे सक्रियता, अाफ्नाे मौलिक नाच तथा गीत संरक्षणका लागि

दाेलखा - लोप हुँदै गएको थामी मौलिक नाच तथा गितहरुको संरक्षणमा यापती सोनारी संरक्षण तथा सम्बर्द्धन युवा मञ्च र नेपाल थामी विध्यार्थी संघ दोलखाले संयुक्त अभियान सुरु गरेको छ ।

आफ्नो  संस्कृती आँफै जागोउने गरी अहिले दोलखामा यो अभियान सुरु गरिएको हो । पछिल्लो समय नेपालमा पश्चिमेली संस्कृतीले राज गर्दै गर्दा यापती सोनारी संरक्षण तथा सम्बर्द्धन युवा मञ्च र नेपाली थामी विध्यार्थी संघ दोलखाले यो अभियान सुरु गरेको हो ।

थामी मौलिक नाच तथा गीतहरु संरक्षणका लागि संकलन तथा रेकर्डिङको कार्यक्रम गर्न लागिएको नेपाल थामी विध्यार्थी संघ दोलखाका सचिव सबिता थामीले जानकारी दिनुभयो ।

उनका अनुसार पछिल्लो समय थामी समुदायको मौलीक नाच तथा गीतहरु विस्तारै लोपहुने क्रममा छ । पछिल्लो पुस्तालाई हस्तान्तरणका लागि पनि यो अभियान अत्यन्त जरुरी रहेको उनको भनाई छ ।

अहिले यो अभियान पुरा गर्न आर्थिक समस्या देखिएको छ । राज्यले पुराना मौलिक तथा संस्कृतिक पक्षको जर्गेना गर्न खास कुनै चासो नदेखाए पछि विभिन्न माध्यम हुँदै आर्थिक संकलन गरेर भए पनि थामी समुदायको मौलिक नाच तथा गीतहरुको संरक्षण गर्न अाफुहरू लागिपर्ने बताएका छन् ।

करिब २५ हजार जनसंख्या रहेकाे थामी समुदाय भोटबर्मेली भाषा परिबारमा पर्ने  आफ्नै भाषा थाङ्‍मी खाम बोल्ने गर्दछन् । थामी जातिको बसोबास धेरैजसो दोलखा र सिन्धुपाल्चोक जिल्लामा रहेको पाइन्छ। कुलदेवताको रूपमा भुमे(भुम्या )को पूजा गर्ने थामीजातीकाे आफ्नै अलग धर्म  छ । यीनीहरू अाफ्ना  सबै प्रकारकाे कर्मकान्ड संस्कारहरू आफ्नै थामी गुरुद्वारा मौखिकरूपमा गर्ने गर्दछन्।

दोलखाका सुस्पा क्षमावती, सुन्द्रावती, सुनखानी, लापिलाङ, लामिडाँडा, कालिञ्चोक, बाबरे, आलम्पु, बिगु, खोपाचागु, लाकुरी डाँडा, आदि स्थानमा थामीहरूको अधिक जनघनत्व रहेको छ । सिन्धुपाल्चोकमा चोकटी , घोर्थली , धुस्कुन , पिस्कर, तौथली , राम्चे , कर्थली गाउमा समेत थामी समुदायकाे राम्राे उपस्थिती रहेकाे छ ।
अति सीमान्तकृत थामी जातिका थुप्रै बाजाहरूमध्ये मेर्कोङ-बाघको हाड बारादेवा पूजाका बेला बजाइने सुरबाजा हो। यसबाहेक पिचालिङ, टाके, थात्रा, ठेङका, बाखाराटाके, डम्फू, मुरली, मुर्चुङगा, बिनायो आदि हुन । अाफ्नै माैलीक परम्परा, संस्कृती र भाषा रहेका याे जातीकाे सम्बर्धनमा राज्य उदाशिन रहेकाे अबस्थामा युवाहरूकाे सकृयता प्रशंसनिय छ ।

(Published on Online Nepali News- KantipathNews)